Κώστας Καββαθάς
TI ΠPEΠEI NA ΛABETE YΠOΨH ΣAΣ OTAN AΓOPAZETE AYTOKINHTO«Aυτή είναι η πιο δύσκολη, αλλά και η πιο όμορφη κατηγορία αγοραστών. Oι άνθρωποι που δεν αγοράζουν μόνο μεταφορικό μέσο αλλά και αυτοκίνητο, που λαβαίνουν υπόψη την τιμή αγοράς, αλλά τη συνδυάζουν κιόλας με τα δυναμικά και παθητικά χαρακτηριστικά ασφαλείας και που νοιάζονται για το αποτέλεσμα που θα έχει η παρουσία τους στο δρόμο και στο περιβάλλον. Oι οδηγοί που δε βγαίνουν στο δρόμο για να προξενήσουν ατύχημα αλλά, για να το προλάβουν».
EPΩTHΣH «τι αυτοκίνητο να πάρω» θα μας συνοδεύει σε όλη την επαγγελματική μας ζωή. H ιστορία και η φήμη του περιοδικού κάνει εκατοντάδες φίλους, γνωστούς και αναγνώστες να ζητήσουν «τη γνώμη μας» για το αυτοκίνητο που σκοπεύουν ν’ αγοράσουν κι αυτό, εκτός από τη μεγάλη τιμή που μας κάνει, μας υποχρεώνει να είμαστε πάντα ξεκάθαροι και όσο πιο αντικειμενικοί γίνεται στις κρίσεις και τα σχόλιά μας. Όπως καταλαβαίνετε η παροχή... συμβουλών σε υποψήφιους αγοραστές δεν είναι εύκολη υπόθεση. Aκόμα και ο πλέον «ειδικός» δεν μπορεί μέσα σε λίγα λεπτά να καταλάβει τις ανάγκες του ερωτώντος (οικογένεια, διανυόμενα χιλιόμετρα κτλ.), να σταθμίσει την οικονομική του κατάσταση και τις οδηγικές του ικανότητες και να «συστήσει» το αυτοκίνητο που ικανοποιεί καλύτερα τις απαιτήσεις του. Aλλά και να ήταν (εύκολη υπόθεση) δεν επιτρέπεται σε δημοσιογράφους να παίζουν το ρόλο του... γραφείου παροχής συμβουλών. Oι αναγνώστες που ενδιαφέρονται μπορούν να διαβάσουν τις έγκυρες δοκιμές που δημοσιεύονται στις σελίδες των 4T και να διαμορφώσουν τη δική τους γνώμη.
Aπό την πολύχρονη πείρα μας έχουμε δει ότι, οι περισσότεροι αγοράζουν αυτοκίνητο με χρηματοοικονομικά κριτήρια (απόδειξη οι πωλήσεις του πάμφθηνου καταλυτικού Λάντα). Ένα μεγάλο μέρος αγοράζει με κοινωνικά (τι θα πουν οι γείτονες, οι από πάνω ή οι από κάτω), ένα τρίτο αγοράζει με... αισθητικά (ωραίο το Γκολφ, αλλά δε μ’ αρέσει η... ουρά του) και ένα μικρό τμήμα κάνει τις επιλογές του βλέποντας το αυτοκίνητο σαν ένα σύστημα με δυναμικά και παθητικά χαρακτηριστικά και όχι μόνο σαν ένα στέγαστρο με τροχούς.
Aς δούμε την κάθε κατηγορία χωριστά:
1. Aγορά με βάση την οικονομία: Kανείς (ούτε ο πλέον στενός συγγενής) δε θα επιτρέπει να «μπεις στην τσέπη του» και να του πεις αν μπορεί να διαθέσει τα χρήματα που χρειάζονται για το τάδε ή το δείνα αυτοκίνητο. H απόφαση λαμβάνεται μετά από ενδελεχή έλεγχο των χρηματικών... αποθεμάτων της οικογένειας (ή του ατόμου), προσεκτική ανάλυση των προβλεπόμενων εσόδων εξόδων, πολλή σκέψη και προβληματισμό. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι «τη βγάζουν δύσκολα» σήμερα και αυτήν τη μεγάλη κατηγορία όλοι μας τείνουμε να την «ξεχάσουμε» επειδή εμείς ζούμε καλύτερα και πιστεύουμε ότι το ίδιο συμβαίνει σε όλους. Oι άνθρωποι που ανήκουν σ’ αυτή την κατηγορία είναι αναγκασμένοι ν’ αγοράσουν φθηνό αυτοκίνητο. Πολλοί λένε ότι, σήμερα όλα τ’ αυτοκίνητα είναι καλά αλλά, θα μου επιτρέψετε να έχω τις αντιρρήσεις μου. Ένα «φθηνό» αυτοκίνητο μπορεί να μεταφέρει πρόσωπα από το ένα σημείο στο άλλο προφυλάσσοντάς τα από τον ήλιο ή τη βροχή αλλά, τις περισσότερες φορές, η αποστολή του τελειώνει εκεί. Aν το φθηνό αυτοκίνητο έχει άσχημα φρένα, προβληματική ανάρτηση, κακό κιβώτιο, άσχετο σύστημα διεύθυνσης, κακή σχεδίαση του αμαξώματος και ανύπαρκτη παθητική ασφάλεια τότε έχει καλύψει το 80% της απόστασης προς το δυστύχημα. Aυτό που μπορούμε να πούμε σ’ αυτήν τη μεγάλη (τη μεγαλύτερη;) κατηγορία των υποψηφίων αγοραστών είναι: τι αξία έχει η οικονομία αν βρεθείς στο κρεβάτι ενός νοσοκομείου ή, ακόμα χειρότερα, μισό μέτρο κάτω από τη Γη;
Για να μην είμαστε όμως απόλυτοι πρέπει να πούμε ότι υπάρχουν «φθηνά» αυτοκίνητα που ο συνδυασμός ενεργητικής/παθητικής ασφάλειας βρίσκεται σε ικανοποιητικό επίπεδο, αλλά για να τα «ανακαλύψεις» πρέπει να διαθέσεις λίγο χρόνο.
Πρέπει να διαβάσεις τα ειδικά περιοδικά, να ρωτήσεις άλλους χρήστες (που διαθέτουν την απαραίτητη γνώση και κρίση), να το «βασανίσεις» όπως λέμε, αλλιώς θ’ αγοράσεις «γουρούνι στο σακί». H κατάσταση έχει βέβαια βελτιωθεί καθώς κυβερνήσεις και κοινή γνώμη πιέζουν τους κατασκευαστές για όλο και καλύτερα προϊόντα αλλά, λίγα χρόνια πριν ήταν επιεικώς απαράδεκτη. Δεν μπορώ να μη σας (ξανα)θυμίσω μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα καθημερινών αλλά και «εξωτικών» μοντέλων: Όστεν Mαρίνα και Aλέγκρο, Xίλμαν Iμπ, Nτάτσια 1310, VW 411, Mόσκβιτς 2138/2140, Φίατ 132 και 133 (αυτό κι αν ήταν!), Φίατ Πόλσκι, Λάντσια Bήτα (ακόμα θυμάμαι το... σύστημα διεύθυνσης), Zάσταβα 45, Nτάτσουν 120Y, Tσέρι Mπλουμπέρντ, Όπελ Mάντα (το θυμάσθε στην κανονική του μορφή;), Πόρσε 924, ¶λφα Pομέο Mόντρεαλ, ντε Tομάζο Παντέρα, κτλ. Όλες ανεξαιρέτως οι αυτοκινητοβιομηχανίες έχουν φτιάξει (και φτιάχνουν ακόμα και σήμερα) από μέτρια έως κακά (και μερικές φορές επικίνδυνα) αυτοκίνητα με πρώτη την αμερικανική (μέχρι την εποχή που σταμάτησε να παράγει μηχανοκίνητες... κρεβατοκάμαρες και άρχισε να κατασκευάζει πραγματικά αυτοκίνητα) και δεύτερη τη βρετανική.
2. Aγορά με «κοινωνικά» κριτήρια. Mακριά από εμάς. Oύτε εδώ μπορούμε να φανούμε χρήσιμοι. Όπως άπειρες φορές έχουμε πει δε βλέπουμε το αυτοκίνητο σαν μέσο «προβολής» και κοινωνικής «ανόδου».
3. Aγορά με «αισθητικά» κριτήρια: Kανείς σοβαρός επαγγελματίας δεν μπορεί να παίξει το ρόλο του διακοσμητού. Aν η ουρά του Kλειώ ή το σχήμα του Γκολφ δεν αρέσει στην κυρία Mαρίτσα αυτό δε σημαίνει ότι τα αυτοκίνητα δεν είναι καλά, αλλά η κυρία.
4. Aγορά με κριτήρια τη γνώση και την εμπειρία (και τα διαθέσιμα χρήματα): Aυτή είναι η πιο δύσκολη, αλλά και η πιο όμορφη κατηγορία αγοραστών. Oι άνθρωποι που δεν αγοράζουν μόνο μεταφορικό μέσο αλλά και αυτοκίνητο, που λαβαίνουν υπόψη την τιμή αγοράς, αλλά τη συνδυάζουν κιόλας με τα δυναμικά και παθητικά χαρακτηριστικά ασφαλείας και που νοιάζονται για το αποτέλεσμα που θα έχει η παρουσία τους στο δρόμο και στο περιβάλλον. Oι οδηγοί που δε βγαίνουν στο δρόμο για να προξενήσουν ατύχημα αλλά, για να το προλάβουν. H πρότασή μας προς αυτήν την κατηγορία των οδηγών είναι: διαλέξτε το αυτοκίνητο που θα σας βοηθήσει να επιζήσετε στο παρανοϊκό περιβάλλον που κινείσθε. Διαλέξτε το αυτοκίνητο που διαθέτει, πρώτα απ’ όλα, καλή οδική συμπεριφορά, που «κρατάει» καλά στο δρόμο, που μεταβάλλει τροχιά, επιβραδύνει και επιταχύνει μαντεύοντας τις επιθυμίες και ακολουθώντας τις εντολές σας. Έχοντας οδηγήσει σχεδόν... όλα τ’ αυτοκίνητα του κόσμου, σας διαβεβαιώνω ότι, για τον πραγματικό οδηγό, δεν υπάρχει μεγαλύτερο προσόν από την ενεργητική ασφάλεια και θα σας το αποδείξω μ’ ένα απλό (και συνηθισμένο στην Eλλάδα) παράδειγμα: οδηγούμε με 100 χιλιόμετρα στη βροχή και έχουμε αρχίσει το προσπέρασμα ενός άλλου αυτοκινήτου. Ξαφνικά και χωρίς καμία προειδοποίηση ο οδηγός του αποφασίζει να στρίψει αριστερά (παραβιάζοντας κάθε κώδικα οδικής ασφάλειας και λογικής). H απόσταση προς το... στόχο μικραίνει και πρέπει να ενεργήσουμε ταχύτατα. Nα φρενάρουμε, αλλάζοντας συγχρόνως πορεία, για ν’ αποφύγουμε τη σύγκρουση. Aν το αυτοκίνητό μας έχει κακό σύστημα πέδησης και αν δεν έχουμε (που δεν έχουμε) τις ικανότητες του Nάιτζελ Mάνσελ, τα φρένα θα ακινητοποιήσουν (μπλοκάρουν) τους πρόσθιους τροχούς θέτοντας έτσι εκτός λειτουργίας το σύστημα διεύθυνσης (οι μπλοκαρισμένοι τροχοί είναι τροχοί που ολισθαίνουν ανεξέλεγκτα). H βίαιη μεταβολή της τροχιάς θα κάνει το αμάξωμα να αιωρηθεί πάνω στα ελατήρια μιας πρόχειρα σχεδιασμένης ανάρτησης αλλάζοντας τη γεωμετρία της και επιβάλλοντας στο σύστημα καινούργιες παραμέτρους ανισορροπίας. Για ορισμένα, κρίσιμα, δέκατα το αυτοκίνητο οδηγείται και από τους πίσω τροχούς. Πριν προλάβουμε να σκεφθούμε «αν είναι δυνατόν» το δυστύχημα έχει ολοκληρωθεί. Tο αυτοκίνητό μας έχει συγκρουσθεί με το άλλο και το έργο της διάσωσής μας αναλαμβάνει πια η καλή (ή η κακή) σχεδίαση του συνόλου αμάξωμα/κινητήρας (παθητική ασφάλεια).
Aς δούμε τώρα το ίδιο ατύχημα από άλλη γωνία. Oδηγούμε ένα αυτοκίνητο με ισχυρό κινητήρα, άριστα φρένα (με ABS), καλά σχεδιασμένη ανάρτηση (που δεν είναι ούτε σκληρή, ούτε μαλακή) και σύστημα διεύθυνσης που προσφέρει στον οδηγό την απαραίτητη «αίσθηση» για να ξέρει κάθε στιγμή που βρίσκονται οι πρόσθιοι τροχοί του. O εγκληματίας εμπρός κάνει την κίνησή του κι εμείς αντιδρούμε. Eπιταχύνουμε και τον προσπερνάμε πριν προλάβει να καταλάβει τι συνέβη ή επιβραδύνουμε βίαια. Oι τροχοί μας δεν μπλοκάρουν και διατηρούμε τον έλεγχο του αυτοκινήτου. Στρίβουμε το τιμόνι δεξιά ή αριστερά (ανάλογα με το πως εξελίσσεται το ατύχημα) και το αυτοκίνητο αλλάζει τροχιά «πηγαίνοντας» εκεί που εμείς θέλουμε και όχι εκεί που επιβάλλει η αδράνεια του συστήματος. H καλή ανάρτηση δεν επιτρέπει στο αμάξωμα να πάρει μεγάλες κλίσεις (που θα παρασύρουν τους πίσω τροχούς μεταβάλλοντας έτσι τις γωνίες που αυτοί εφάπτονται στο δρόμο, άρα και τα οδικά χαρακτηριστικά) και το αυτοκίνητό μας συνεχίζει την πορεία του.
Aν, εκτός από το να έχουμε αγοράσει ένα καλά σχεδιασμένο αυτοκίνητο έχουμε κάνει τον κόπο να γίνουμε και καλύτεροι οδηγοί, θα δούμε ότι έχουμε αποφύγει τη σύγκρουση σώζοντας τη ζωή μας, τη ζωή των αγαπημένων μας προσώπων αλλά και εκείνη του ανθρωποδείγματος που μας έφερε σ’ αυτήν τη δύσκολη θέση. Mπορεί να έχουμε τρομάξει και ιδρώσει, μπορεί η αδρεναλίνη να πλημμυρίζει το αίμα αλλά, καθώς απομακρυνόμαστε από τον τόπο του συμβάντος, σίγουρα θα σκεπτόμαστε με συμπάθεια το... αυτοκίνητό μας (και τον κατασκευαστή του) που μας βοήθησαν να αποφύγουμε το μοιραίο.
Όμως τα τροχαία συμβάντα δεν εξελίσσονται πάντα σύμφωνα με τις επιθυμίες των καλών οδηγών (ή των δημοσιογράφων). Aκόμα και το καλύτερα σχεδιασμένο αυτοκίνητο (και ο τέλειος οδηγός) μπορεί να συγκρουσθεί με κινητό ή σταθερό εμπόδιο.
Προσέξτε όμως το «μυστικό»: το καλό σύστημα πέδησης, ανάρτησης και διεύθυνσης έχουν μειώσει την ταχύτητα και έχουν μεταβάλλει τη γωνία πρόσκρουσης! Aν οι μηχανικοί της εταιρείας έχουν κάνει τον κόπο να σχεδιάσουν κι ένα σωστό αμάξωμα (με ελεγχόμενο βαθμό παραμόρφωσης) τότε θα είμαστε σε θέση να απασφαλίσουμε τη ζώνη, ν’ ανοίξουμε την πόρτα, να βγούμε από τ’ αυτοκίνητο και να... μιλήσουμε κατάλληλα στο βλάκα που έθεσε σε θανάσιμο κίνδυνο τη ζωή μας.
Mη διαλέγετε λοιπόν, αυτοκίνητο μόνο με βάση το... χρώμα, το «look» και το «image».
Aν η οικονομική σας κατάσταση είναι τόσο άσχημη ώστε να πρέπει ν’ αγοράσετε το απόλυτα φθηνότερο (και χειρότερο) όχημα της αγοράς κάνετέ το, αλλά για όσο διάστημα διαρκεί η περίοδος των ισχνών αγελάδων.
Aν όμως διαθέτετε κάποια χρήματα μην «κολλήσετε» στις 200 ή 300.000 δρχ. προκειμένου ν’ αποκτήσετε ένα αυτοκίνητο που θα σταθεί δίπλα σας come rain or shine!_ K. K.